مهندسی پزشکی و کاربرد آن در دندانپزشکی

مقدمه

مهندسی پزشکی به عنوان یک رشته میان‌رشته‌ای، به کاربرد اصول و تکنولوژی‌های مهندسی در حوزه‌های مختلف پزشکی می‌پردازد. یکی از حوزه‌های مهم و کاربردی این رشته، دندانپزشکی است. این مقاله به بررسی رابطه مهندسی پزشکی با دندانپزشکی، کاربردهای کلیدی و آمار و ارقام مرتبط می‌پردازد.

اهمیت موضوع

پوسیدگی دندان و بیماری‌های دهان و دندان از مشکلات شایع بهداشتی در جهان هستند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از 3.5 میلیارد نفر در سراسر جهان از بیماری‌های دهان و دندان رنج می‌برند. در این میان، مهندسی پزشکی نقش مهمی در بهبود تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری‌ها ایفا می‌کند.

برخی از کاربردهای مهندسی پزشکی در دندانپزشکی

تصویربرداری پزشکی: تکنولوژی‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی دیجیتال، سی‌تی اسکن و ام‌آر‌آی، به دندانپزشکان کمک می‌کنند تا تشخیص‌های دقیق‌تری داشته باشند و برنامه‌ریزی درمانی بهتری انجام دهند. به عنوان مثال، سی‌تی اسکن‌های دندانی می‌توانند تصاویر سه‌بعدی از ساختار دهان و دندان ارائه دهند که در تشخیص دقیق مشکلات بسیار مؤثر است.
مواد بیومتریال: توسعه مواد بیومتریال جدید از جمله کامپوزیت‌های دندانی و ایمپلنت‌های تیتانیومی، مقاومت بالا و سازگاری زیستی خوبی دارند. این مواد نقش مهمی در ترمیم و بازسازی دندان‌ها ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، ایمپلنت‌های تیتانیومی با سازگاری بالای زیستی و مقاومت مکانیکی خوب، جایگزینی مناسبی برای دندان‌های از دست رفته هستند.
چاپ سه‌بعدی: چاپ سه‌بعدی برای ساخت مدل‌های دندانی، ابزارهای جراحی و حتی دندان‌های مصنوعی به کار می‌رود. این تکنولوژی امکان تولید سریع و دقیق قطعات سفارشی را فراهم می‌کند. بازار جهانی چاپ سه‌بعدی در دندانپزشکی در سال 2021 حدود 1.4 میلیارد دلار ارزش داشت و انتظار می‌رود تا سال 2028 به 6.5 میلیارد دلار برسد .
دندانپزشکی دیجیتال: استفاده از سیستم‌های CAD/CAM برای طراحی و ساخت پروتزها و روکش‌های دندانی با دقت بالا، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مهندسی پزشکی در دندانپزشکی است. این سیستم‌ها امکان ساخت سریع و دقیق پروتزهای دندانی را فراهم می‌کنند و به دندانپزشکان اجازه می‌دهند تا درمان‌های با کیفیت‌تری ارائه دهند.
لیزرهای دندانی: استفاده از لیزر در جراحی‌های دندانی و درمان‌های غیرتهاجمی به دلیل دقت بالا و کاهش درد و خونریزی، به طور فزاینده‌ای محبوب شده است. لیزرهای دندانی می‌توانند در جراحی‌های نرم و سخت دهان به کار روند و زمان بهبودی بیماران را کاهش دهند.

آمار و ارقام

بازار جهانی دندانپزشکی دیجیتال: در سال 2020، بازار جهانی دندانپزشکی دیجیتال به ارزش 6.2 میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2027 با نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) 8.5٪ به 10.5 میلیارد دلار برسد .
استفاده از ایمپلنت‌های دندانی: در ایالات متحده بیش از 3 میلیون نفر ایمپلنت دندانی دارند و هر سال حدود 500 هزار نفر به این تعداد اضافه می‌شود .
چاپ سه‌بعدی در دندانپزشکی: بازار چاپ سه‌بعدی در دندانپزشکی از 1.4 میلیارد دلار در سال 2021 به 6.5 میلیارد دلار در سال 2028 خواهد رسید، که نشان‌دهنده رشد سریع این تکنولوژی است .

نتیجه‌گیری

مهندسی پزشکی با ارائه تکنولوژی‌ها و مواد پیشرفته، نقش بسیار مهمی در پیشرفت دندانپزشکی دارد. از تصویربرداری دقیق‌تر تا مواد و ابزارهای پیشرفته، این رشته به بهبود تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان کمک می‌کند. با توجه به روند رشد سریع تکنولوژی‌های دندانپزشکی، انتظار می‌رود که این حوزه در آینده نزدیک پیشرفت‌های چشمگیری را تجربه کند.

منابع

“3D Printing in Dentistry Market Size, Share & Trends Analysis Report By Technology, By Application, By End Use, By Region, And Segment Forecasts, 2021 – 2028”.
“Digital Dentistry Market by Component & End-User – Global Forecast to 2027”.
American Academy of Implant Dentistry (AAID).