آراتیس | آراتیس تامین کننده مواد دندانپزشکی و تجهیزات دندانپزشکی
وضعیت سلامت دهان و دندان در ایران و چالش‌های موجود
پوسیدگی دندان‌های دائمی یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جوامع مختلف امروزی است و اثرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای دارد. درمان‌های دندانپزشکی همواره از پرهزینه‌ترین درمان‌ها بوده و فشار زیادی بر افراد و سیستم‌های مراقبت بهداشتی وارد می‌کنند. ایران نیز از این مسئله مستثنی نیست و نیازمند شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی چالش‌ها و راهکارهای خدمات بهداشتی و درمانی دهان و دندان در ایران پرداخته است. این گزارش چالش‌های ارتقای سلامت دهان و دندان را در سه بُعد بهداشت و پیشگیری، درمان و آموزش دسته‌بندی کرده است.
چالش‌های حوزه بهداشت و پیشگیری
- دانش ناکافی: مراقبین سلامت و مادران باردار اطلاعات کافی درخصوص سلامت دهان و دندان ندارند.
- اجتناب از ارائه خدمات: برخی دندانپزشکان شاغل در مراکز بهداشتی به مادران باردار خدمات دندانپزشکی ارائه نمی‌دهند، زیرا راهنمای ارائه خدمات وجود ندارد، بیمه مسئولیت ندارند و از شکایات احتمالی می‌ترسند.
- کمبود منابع انسانی: منابع انسانی مربوط به حوزه بهداشت و پیشگیری در مدارس کافی نیست.
چالش‌های حوزه درمان
- توزیع نامناسب دندانپزشکان: دندانپزشکان به‌طور مناسب در استان‌های کشور توزیع نشده‌اند.
- عدم پوشش بیمه: هزینه‌های دندانپزشکی به‌طور کافی توسط بیمه‌ها پوشش داده نمی‌شود.
چالش‌های حوزه آموزش
- کمبود هیات علمی: تعداد کافی اعضای هیات علمی وجود ندارد و برنامه اثربخشی برای نگهداشت آن‌ها وجود ندارد.
- برنامه آموزشی: برنامه آموزشی درمان‌محور است و نیاز به بازنگری دارد.
تحلیل هزینه‌های درمان دندانپزشکی
بر اساس آخرین پیمایش هزینه – درآمد خانوار در سال ۱۴۰۰، سهم خدمات دندانپزشکی از کل پرداخت از جیب هزینه‌های سلامت در سطح کل جمعیت ۲۱.۱۴ درصد است. پس از دارو (۳۱.۸۴ درصد)، خدمات دندانپزشکی دومین رتبه را در سهم پرداخت از جیب مردم دارد.
همچنین، در شاخص هزینه‌های کمرشکن که پرداخت‌های مستقیم از جیب افراد بیش از ۲۵ درصد از کل هزینه‌های مصرفی و ۴۰ درصد از ظرفیت پرداخت خانوار باشد، خدمات دندانپزشکی بیشترین فشار را بر خانواده‌ها وارد کرده است.
راهکارهای پیشنهادی
این گزارش تأکید دارد که با وجود گران بودن درمان‌های دندانپزشکی، حفاظت مالی مردم در برابر هزینه‌های درمان دندانپزشکی بسیار ناچیز است و نیازمندان به درمان را با هزینه‌های کمرشکن مواجه می‌کند. اجرای برنامه‌های پیشگیرانه به‌خصوص در سنین ۶ و ۱۲ سالگی می‌تواند بهبود قابل توجهی در سلامت دهان و دندان ایجاد کند.
شاخص‌های سلامت دهان و دندان
طبق این گزارش، میانگین ملی شاخص دندان‌های پوسیده، از دست رفته و پُر شده (DMFT) در کودکان ۶ ساله ۵.۸۴ و در کودکان ۱۲ ساله ۱.۸۴ است. در ۱۲ استان، میانگین DMFT بالاتر از میانگین کشوری است.
با توجه به این چالش‌ها، پیشنهاد می‌شود برنامه‌های جامع‌تری برای بهبود سلامت دهان و دندان در کشور تدوین و اجرا شوند تا بتوان وضعیت موجود را ارتقا داد و فشار اقتصادی بر خانواده‌ها را کاهش داد.
