تکنیک بلاک مندیبل (Mandibular Block) در کودکان
تکنیک بلاک مندیبل یک روش بیحسی موضعی است که برای بلوک کردن عصب آلوئولار تحتانی (Inferior Alveolar Nerve) به کار میرود. این تکنیک به ویژه در دندانپزشکی کودکان به دلیل حساسیت و نیاز به همکاری بیشتر کودک، نیازمند مهارت و دقت بالایی است. در این بخش، توضیح دقیقتر با استفاده از اصطلاحات تخصصی ارائه میشود.
1. آمادهسازی بیمار
- مدیریت رفتاری (Behavior Management):
- استفاده از تکنیکهای ارتباطی مانند “گفتار-نمایش-انجام” (Tell-Show-Do) برای توضیح مراحل به کودک.
- استفاده از روشهای منحرفکننده توجه (Distraction Techniques) مانند ویدئوهای مورد علاقه کودک یا اسباببازیهای خاص.
2. تعیین محل تزریق (Injection Site Determination)
- Landmarks:
- خط اکلوزال (Occlusal Plane): محل تزریق کمی بالاتر از خط اکلوزال دندانهای مولر دائمی (اگر موجود باشد) یا مولرهای شیری دوم است.
- رافه پتریگومندیبولار (Pterygomandibular Raphe): تزریق باید در نزدیکی این رافه و حاشیه داخلی راموس مندیبل انجام شود.
- نقطهای در مقابل نوک خارجی پاپیلار (External Oblique Ridge): این نقطه به عنوان راهنمای عمق و زاویه تزریق استفاده میشود.
3. آمادهسازی و تکنیک تزریق (Preparation and Injection Technique)
- ضدعفونی کردن ناحیه (Disinfecting the Area):
- استفاده از محلول ضدعفونی کننده مانند کلرهگزیدین (Chlorhexidine) برای کاهش ریسک عفونت.
- بیحسی موضعی (Topical Anesthetic):
- استفاده از ژل لیدوکائین 20% (Topical Lidocaine Gel) برای کاهش درد اولیه تزریق.
- انتخاب سوزن (Needle Selection):
- سوزن 27G کوتاه (27-Gauge Short Needle): مناسب برای کودکان به دلیل کاهش احتمال آسیب و راحتی بیشتر.
- تکنیک تزریق (Injection Technique):
- تکنیک آسپیراسیون (Aspiration Technique): انجام آسپیراسیون قبل از تزریق ماده بیحسی برای اطمینان از عدم ورود به عروق خونی.
- تزریق آهسته (Slow Injection): تزریق ماده بیحسی به آرامی (حدود 1 میلیلیتر در 60 ثانیه) برای کاهش درد و بهبود تحمل کودک.
4. تزریق ماده بیحسی (Injection of Anesthetic Solution)
- ماده بیحسی (Anesthetic Solution):
- لیدوکائین 2% با اپینفرین 1:100,000 (Lidocaine 2% with Epinephrine 1:100,000): استفاده از این ترکیب به دلیل طولانیتر بودن اثر بیحسی و کاهش خونریزی.
5. انتظار برای اثر بیحسی (Onset Time)
- زمان انتظار (Waiting Time):
- 3-5 دقیقه: منتظر ماندن برای اثر کامل بیحسی. در این مدت میتوان با کودک صحبت کرد و او را آرام نگه داشت.
6. ارزیابی بیحسی (Assessment of Anesthesia)
- بررسی بیحسی (Checking Anesthesia):
- تستهای حسی (Sensory Tests): ضربه زدن به لب یا زبان برای اطمینان از بیحسی کامل. پرسش از کودک در مورد احساسش نیز مفید است.
نکات مهم (Key Considerations)
- دوز بیحسی (Anesthetic Dose):
- محاسبه دوز (Dose Calculation): دوز بیحسی باید بر اساس وزن کودک محاسبه شود تا از بیحسی بیش از حد و عوارض جانبی جلوگیری شود.
- حداکثر دوز توصیهشده (Maximum Recommended Dose): معمولاً 4.4 میلیگرم بر کیلوگرم برای لیدوکائین با اپینفرین.
- پوزیشن بیمار (Patient Positioning):
- پوزیشن نیمه نشسته (Semi-Supine Position): این پوزیشن به کاهش استرس و اضطراب کودک کمک میکند و دسترسی بهتر به ناحیه تزریق را فراهم میآورد.
- مدیریت عوارض (Managing Complications):
- واکنشهای آلرژیک (Allergic Reactions): آماده بودن برای مقابله با واکنشهای آلرژیک با داشتن تجهیزات احیای قلبی-ریوی (CPR) و اپینفرین.
- بیحسی ناکامل (Incomplete Anesthesia): در صورت ناکافی بودن بیحسی، میتوان مقدار اضافی ماده بیحسی را با رعایت دوز مجاز تزریق کرد.
منابع (References)
- American Academy of Pediatric Dentistry (AAPD) – Guidelines on the Use of Local Anesthesia for Pediatric Dental Patients:
- Jeffrey A. Dean, Ralph E. McDonald, David R. Avery – Local Anesthesia for the Child and Adolescent:
- این کتاب شامل اطلاعات دقیقی در مورد تکنیکهای بیحسی موضعی در دندانپزشکی کودکان است.
- Angus C. Cameron, Richard P. Widmer – Handbook of Pediatric Dentistry:
- این کتاب راهنمای جامعی درباره روشهای مختلف دندانپزشکی کودکان، از جمله تکنیکهای بیحسی موضعی ارائه میدهد.
- International Journal of Clinical Pediatric Dentistry – Local Anesthesia in Pediatric Dentistry: A Review:
- این مقاله بررسی جامعی از تکنیکها و ملاحظات بیحسی موضعی در دندانپزشکی کودکان ارائه میدهد.
جمعبندی
تکنیک بلاک مندیبل در کودکان نیازمند دقت و توجه ویژه به جزئیات و استفاده از روشهای مدیریت رفتاری مناسب است. رعایت اصول فنی و استفاده از دوز مناسب بیحسی میتواند به موفقیت این تکنیک و کاهش درد و اضطراب کودک کمک کند. با مطالعه منابع معتبر، دندانپزشکان میتوانند دانش و مهارت لازم برای اجرای این تکنیک را بهبود بخشند.